หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์

หน่วยที่  7

ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์

                                                                                             ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1 

                                                                                                          หน่วยกิต  1.0 

ครูผู้สอน  นางสาวพรหมภัสสร  พสุชาธัญภัทร์                                                          

                                         เวลา2ชั่วโมง                                                                                                          ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1     มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

       ศ 3.2   ม.1/1   ระบุปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นบ้าน ละครไทย และละครพื้นบ้าน

2     สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด

       นโยบายของรัฐ สภาพสังคม วิถีชีวิต ค่านิยม การประกอบอาชีพ ความเชื่อ พิธีกรรม ประเพณี และยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง เป็นปัจจัยที่ส่งผลทำให้นาฏศิลป์เกิดการเปลี่ยนแปลง

3     สาระการเรียนรู้

       3.1 สาระการเรียนรู้แกนกลาง

            -   ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นบ้าน

       3.2 สาระการเรียนรู้ท้องถิ่น

            (พิจารณาตามหลักสูตรสถานศึกษา)

4     สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน

       4.1 ความสามารถในการคิด

            -   ทักษะการเปรียบเทียบ

       4.2 ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต

5     คุณลักษณะอันพึงประสงค์

       1.   มีวินัย                            

       2.   ใฝ่เรียนรู้                         

       3.   มุ่งมั่นในการทำงาน

       4.   รักความเป็นไทย

6     ชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)

       การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์

7     การวัดและการประเมินผล

       7.1 การประเมินก่อนเรียน

            -   ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 เรื่อง ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์

       7.2 การประเมินระหว่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

            1)  ตรวจใบงานที่ 7.1 เรื่อง ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย

            2)  ตรวจแบบบันทึกการอ่าน

            3)  ประเมินการนำเสนอผลงาน

            4)  สังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล

            5)  สังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

            6)  สังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค์

       7.3 การประเมินหลังเรียน

            -   ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 7 เรื่อง ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์

       7.4 การประเมินชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)

            -   ตรวจการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์

8     กิจกรรมการเรียนรู้

             -   นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 7

              หน่วยการเรียนรู้ที่ 7  ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์                                           

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1  

ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย                                                                                                                            

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1                                                                                              1  ชั่วโมง

                                                                           

ครูผู้สอน  นางสาวพรหมภัสสร  พสุชาธัญภัทร์

...............................................................................................................................................................................

วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ

ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน

       ครูให้นักเรียนช่วยกันวิเคราะห์ว่า ภาพที่ครูนำมาให้นักเรียนดูนั้นมีความเกี่ยวข้องกับนาฏศิลป์ไทยอย่างไร

ขั้นสอน

   1. ครูแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 5 คน คละกันตามความสามารถ แล้วให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษาความรู้จากหนังสือเรียน ห้องสมุด และแหล่งข้อมูลสารสนเทศ ตามประเด็นที่กำหนด ดังนี้

       1)  ความหมายและความเป็นมาของนาฏศิลป์ไทย

       2)  องค์ประกอบของนาฏศิลป์ไทย

       3)  ประเภทของนาฏศิลป์ไทย

   2. สมาชิกแต่ละกลุ่มช่วยกันทำใบงานที่ 7.1 เรื่อง ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย โดยปฏิบัติ ดังนี้

       -    สมาชิกคนที่ 1 เขียนคำตอบข้อ 1 ลงในใบงาน แล้วส่งให้สมาชิกคนที่ 2

       -    สมาชิกคนที่ 2 อ่านคำตอบของสมาชิกคนที่ 1 และแก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้อง จากนั้นเขียนคำตอบข้อ 2   แล้วส่งใบงานให้สมาชิกคนที่ 3

       -    สมาชิกคนที่ 3 อ่านคำตอบของสมาชิกคนที่ 2 และแก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้อง จากนั้นเขียนคำตอบข้อ 3   แล้วส่งใบงานให้สมาชิกคนที่ 4

       -    สมาชิกคนที่ 4 อ่านคำตอบของสมาชิกคนที่ 3 และแก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้อง จากนั้นเขียนคำตอบข้อ 4   แล้วส่งใบงานให้สมาชิกคนที่ 5

       -    สมาชิกคนที่ 5 อ่านคำตอบของสมาชิกคนที่ 4 และแก้ไขเพิ่มเติมให้ถูกต้อง จากนั้นเขียนคำตอบข้อ 5   แล้วส่งใบงานให้สมาชิกคนที่ 1 ตรวจสอบความถูกต้อง และแก้ไขเพิ่มเติม

   3. ครูคัดเลือกตัวแทนกลุ่ม 5 กลุ่ม นำเสนอใบงานที่ 7.1 แล้วให้เพื่อนกลุ่มอื่นช่วยแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม

ขั้นสรุป

       นักเรียนช่วยกันสรุปความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์ตามที่ได้เรียนมาโดยเขียนเป็นแผนผังความคิด

หน่วยการเรียนรู้ที่ 7  ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2  

ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์                                                                    

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1                                                                                               1  ชั่วโมง

                                                                           

ครูผู้สอน  นางสาวพรหมภัสสร  พสุชาธัญภัทร์

...............................................................................................................................................................................

วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการสร้างความตระหนัก

ขั้นที่ 1   สังเกต

       ครูเปิดซีดีการแสดงรำวงมาตรฐานและรำเถิดเทิงให้นักเรียนดู แล้วให้ช่วยกันวิเคราะห์ว่า การรำวงมาตรฐานกับรำเถิดเทิงมีลักษณะที่แตกต่างกันอย่างไร

ขั้นที่ 2   วิเคราะห์วิจารณ์

   1. นักเรียนแต่ละกลุ่มจับคู่กันเป็น 2 คู่ ให้แต่ละคู่ร่วมกันศึกษาความรู้เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ จากหนังสือเรียน ดังนี้

       -    คู่ที่ 1 ศึกษาความรู้เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงนาฏศิลป์ไทยมาตรฐาน

       -    คู่ที่ 2 ศึกษาความรู้เรื่อง ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงนาฏศิลป์พื้นบ้าน

   2. นักเรียนแต่ละคู่ผลัดกันอธิบายความรู้ที่ได้จากการศึกษาให้สมาชิกอีกคู่ภายในกลุ่มฟังจนเกิดความเข้าใจที่ตรงกัน

   Ÿ  ครูมอบหมายให้นักเรียนแต่ละคนวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์                         โดยให้ครอบคลุมประเด็นตามที่กำหนด

ขั้นที่ 3   สรุป

       นักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐาน และนาฏศิลป์พื้นบ้าน

-     นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 7

9     สื่อ/แหล่งการเรียนรู้

       9.1 สื่อการเรียนรู้

            1)  หนังสือเรียน ดนตรี-นาฏศิลป์ ม.1

            2)  บัตรภาพ

            3)  ซีดีการแสดงนาฏศิลป์

            4)  ใบงานที่ 7.1 เรื่อง ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย

       9.2 แหล่งการเรียนรู้

            1)  ห้องสมุด

            2)  แหล่งข้อมูลสารสนเทศ

                 -   http://www.aksorn.com/LC/Mu&Pa/M1/18

การประเมินชิ้นงาน/ภาระงาน (รวบยอด)

แบบประเมินการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์

รายการประเมิน	คำอธิบายระดับคุณภาพ / ระดับคะแนน
	ดีมาก (4)	ดี (3)	พอใช้ (2)	ปรับปรุง (1)
1. การอธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐาน	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐานได้ถูกต้อง ชัดเจน   ครบทั้ง 4 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐานได้ถูกต้อง 3 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐานได้ถูกต้อง 2 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยมาตรฐานได้ถูกต้อง 1 ปัจจัย
2. การอธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์พื้นบ้าน	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยพื้นบ้านได้ถูกต้อง ชัดเจน   ครบทั้ง 5 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยพื้นบ้านได้ถูกต้อง 4 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยพื้นบ้านได้ถูกต้อง 3 ปัจจัย	อธิบายปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของนาฏศิลป์ไทยพื้นบ้านได้ถูกต้อง 2 ปัจจัย

                                                  เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ

ช่วงคะแนน	8	6 - 7	4 - 5	ต่ำกว่า 4
ระดับคุณภาพ	ดีมาก	ดี	พอใช้	ปรับปรุง

แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่   7

คำชี้แจง      ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว

1. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย ?      ก.  การร่ายรำมีความประณีตอ่อนช้อย งดงาม       ข.  ศิลปะที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมของชาติ      ค.  นาฏศิลป์ไทยมีท่ารำที่ตายตัวไม่สามารถ           ปรับเปลี่ยนท่ารำได้      ง.  เป็นการแสดงที่ประกอบไปด้วย ระบำ รำ ฟ้อน           โขน ละคร และการแสดงพื้นเมือง   2. การแสดงใด จัดเป็นนาฏศิลป์พื้นบ้าน ?      ก.  โขน      ข.  รำโทน      ค.  รำวงมาตรฐาน      ง.  รำกฤดาภินิหาร   3. จากการสันนิษฐานพบว่า นาฏศิลป์ไทยได้รับ       อารยธรรมจากประเทศใด ?      ก.  จีน      ข.  ลาว      ค.  ยุโรป      ง.  อินเดีย   4. การร้องรำเป็นคู่ชายหญิงเดินเป็นวง เรียกว่าการรำอะไร ?      ก.  รำคู่     ข.  รำสีนวล      ค.  รำฉุยฉาย     ง.  รำวงพื้นบ้าน   5. องค์ประกอบทางนาฏศิลป์ทางด้านจิตรกรรมคืออะไร ?      ก.  การสร้างศีรษะโขน      ข.  การสร้างฉากการแสดงตามยุคสมัย      ค.  การเขียนลวดลายไทยบนศีรษะโขน      ง.  การออกแบบอุปกรณ์การแสดงโขน

6. ข้อใดต่อไปนี้ไม่เข้าพวก ?      ก.  ฟ้อนเล็บ ฟ้อนแพน ฟ้อนที              ข.  ฟ้อนมาลัย ฟ้อนดาบ ฟ้อนเจิง      ค.  ฟ้อนเทียน ฟ้อนสาวไหม ฟ้อนจ้อง      ง.  ฟ้อนภูไท ฟ้อนเก็บฝ้าย ฟ้อนตังหวาย   7. ปัจจัยใดที่มีผลทำให้ศิลปะการแสดงโขนซบเซาลง ?      ก.  ค่านิยม     ข.  นโยบายของรัฐ      ค.  ยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง       ง.  สภาพสังคมและวิถีชีวิต   8. ข้อใดไม่ใช่ลักษณะของนาฏศิลป์ไทย ?      ก.  มีอุปกรณ์ประกอบการรำทุกครั้ง      ข.  ท่ารำมีความประณีต อ่อนช้อย งดงาม      ค.  ใช้วงปี่พาทย์บรรเลงดนตรีประกอบการแสดง       ง.  คำร้องส่วนใหญ่ที่นิยมนำมาใช้จะเป็นกลอนแปด   9. การฟ้อนบั้งไฟ เป็นประเพณีที่เกิดขึ้นในภาคใด ?      ก.  ภาคใต้      ข.  ภาคเหนือ      ค.  ภาคกลาง      ง.  ภาคอีสาน 10. ข้อใดไม่ใช่วิธีการเผยแพร่นาฏศิลป์พื้นบ้าน ?      ก.  การออกงานเพื่อแสดงนาฏศิลป์พื้นบ้าน      ข.  การอ่านหนังสือเกี่ยวกับนาฏศิลป์พื้นบ้าน      ค.  การติดประกาศการแสดงนาฏศิลป์พื้นบ้าน           ตามสถานศึกษา      ง.  การโฆษณาขายอุปกรณ์การแสดงนาฏศิลป์           พื้นบ้านตามสื่อต่างๆ

     แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่       7

คำชี้แจง     ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว

1.   จากการสันนิษฐานพบว่า นาฏศิลป์ไทยได้รับ อารยธรรมจากประเทศใด ?      ก.  อินเดีย      ข.  ยุโรป      ค.  ลาว      ง.  จีน   2. องค์ประกอบทางนาฏศิลป์ทางด้านจิตรกรรมคืออะไร ?      ก.  การออกแบบอุปกรณ์การแสดงโขน      ข.  การเขียนลวดลายไทยบนศีรษะโขน      ค.  การสร้างฉากการแสดงตามยุคสมัย      ง.  การสร้างศีรษะโขน   3. การแสดงใด จัดเป็นนาฏศิลป์พื้นบ้าน ?      ก.  รำกฤดาภินิหาร      ข.  รำวงมาตรฐาน      ค.  รำโทน      ง.  โขน   4. ข้อใดต่อไปนี้ไม่เข้าพวก ?      ก.  ฟ้อนภูไท ฟ้อนเก็บฝ้าย ฟ้อนตังหวาย             ข.  ฟ้อนเทียน ฟ้อนสาวไหม ฟ้อนจ้อง      ค.  ฟ้อนมาลัย ฟ้อนดาบ ฟ้อนเจิง      ง.  ฟ้อนเล็บ ฟ้อนแพน ฟ้อนที   5. ข้อใดไม่ใช่ลักษณะของนาฏศิลป์ไทย ?      ก.  คำร้องส่วนใหญ่ที่นิยมนำมาใช้จะเป็นกลอนแปด      ข.  ใช้วงปี่พาทย์บรรเลงดนตรีประกอบการแสดง      ค.  ท่ารำมีความประณีต อ่อนช้อย งดงาม            ง.  มีอุปกรณ์ประกอบการรำทุกครั้ง

6. ข้อใดไม่ใช่วิธีการเผยแพร่นาฏศิลป์พื้นบ้าน ?      ก.  การโฆษณาขายอุปกรณ์การแสดงนาฏศิลป์            พื้นบ้านตามสื่อต่างๆ      ข.  การติดประกาศการแสดงนาฏศิลป์พื้นบ้าน           ตามสถานศึกษา      ค.  การอ่านหนังสือเกี่ยวกับนาฏศิลป์พื้นบ้าน      ง.  การออกงานเพื่อแสดงนาฏศิลป์พื้นบ้าน   7. การร้องรำเป็นคู่ชายหญิงเดินเป็นวง เรียกว่าการรำอะไร ?      ก.  รำวงพื้นบ้าน      ข.  รำฉุยฉาย      ค.  รำสีนวล      ง.  รำคู่   8. ข้อใดกล่าวไม่ถูกต้องเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทย ?      ก.  เป็นการแสดงที่ประกอบไปด้วย ระบำ รำ ฟ้อน              โขน ละคร และการแสดงพื้นเมือง        ข.  นาฏศิลป์ไทยมีท่ารำที่ตายตัวไม่สามารถ           ปรับเปลี่ยนท่ารำได้      ค.  ศิลปะที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมของชาติ      ง.  การร่ายรำมีความประณีตอ่อนช้อย งดงาม   9. ปัจจัยใดที่มีผลทำให้ศิลปะการแสดงโขนซบเซาลง ?      ก.  สภาพสังคมและวิถีชีวิต      ข.  ยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลง      ค.  นโยบายของรัฐ           ง.  ค่านิยม 10. การฟ้อนบั้งไฟ เป็นประเพณีที่เกิดขึ้นในภาคใด ?      ก.  ภาคกลาง            ข.  ภาคอีสาน      ค.  ภาคเหนือ           ง.  ภาคใต้